COMO MEllORA A PODOLOxÍA o BENESTAR DOS PACIENTES CON LUPUS?

O lupus eritematoso sistémico é unha enfermidade autoinmune, é dicir, é o propio sistema inmunitario o que ataca as células e tecidos sans por erro. Isto pode danar moitas partes do corpo, incluíndo as articulacións, pel, riles, corazón, pulmóns, vasos sanguíneos e o cerebro. Estes efectos colaterais, poden repercutir gravemente na saúde podolóxica destes pacientes. O COPOGA, co obxectivo de divulgar e indagar máis neste tema, púxose en contacto coa Facultade de Podoloxía da Universidade de Sevilla, que está a realizar un ensaio clínico acerca de como uns determinados tratamento podolóxicos poden mellorar o benestar dos pacientes con lupus.

1. Que consecuencias podería carrexar o lupus na marcha ou na saúde do pé?
   O Lupus pode afectar moitas estruturas corporais; entre elas ao aparello locomotor, fundamentalmente ás articulacións e as partes brandas que as compoñen e dan mobilidade. Pode aparecer dor e deformidades no pé que alteren a marcha. A dor pódese producir pola inflamación e polo cambio de distribución das presións plantares.

2. Afecta igual a todo o mundo? Existe algún perfil concreto de paciente?
Non. O Lupus, ao ser unha enfermidade autoinmune, pode afectar a distintas partes do organismo, e dentro do propio pé a distintas estruturas. Pode provocar dedos garra, HAV (coloquialmente juanete), metatarsalxia (dor na planta do pé) e afundimento da bóveda plantar entre outras. Non todos os pacientes presentan patoloxía do pé pero é frecuente e ter Lupus aumenta a prevalencia (por tanto maior risco) a ter estas alteracións.

3. De que hipótese partistes á hora de realizar o devandito estudo?
As enfermidades autoinmunes con frecuencia afectan as estruturas que compoñen o pé: ósos, articulacións, ligamentos, tendóns. Se se alteran a forma e función do pé, produce dor e deformidade. Como dixemos podería producir pé plano e procesos deformantes en dedos.

4. Por que vos centrastes nos efectos das soletas a medida?
As soletas personalizadas, poden axudar a manter a forma da bóveda plantar e optimizar a marcha do individuo. Cando un paciente presenta dor no pé por trastornos na distribución de cargas, a soleta, tanto polos seus materiais como polo seu deseño, mellora a sintomatoloxía.
É un tratamento que non está estudado en profundidade en pacientes con Lupus, pero pode mellorar moito a calidade de vida das persoas que sofren estes procesos. É un tratamento non invasivo, fácil de realizar e adaptado ás necesidades de cada paciente.

5. Por que credes que non se realizou algo así antes?
O Podólogo non se atopa incluído no Sistema Sanitario Público, aínda que hai comunidades que “subvencionan” soletas de tipo estándar – que non están feitas a medida – , pero que non se adecuan a problemas complexos. Ademais, as propias complicacións do Lupus en órganos vitais, centraron o seu tratamento en alteracións máis severas, deixando o tratamento do pé nun segundo plano.

6. O uso dos soletas entre estes pacientes debería complementarse con outro tipo de tratamento?
Ademais de tratamento sistémico do Lupus e das medidas preventivas podológicas xerais, ás veces, as deformidades no pé están tan avanzadas que é necesario realizar cirurxías para corrixilas. Posteriormente necesitan compensación con soletas.
Doutra banda, tamén podemos recorrer a terapias físicas (láser, ultrasón, vendaxes) para diminuír a dor e por último, tamén podemos usar outros tratamentos como son férulas ou siliconas dixitais.

7. Ademais das soletas, que papel xoga o calzado nestas doenzas?
Con carácter xeral, o calzado é un elemento potencialmente daniño cando non cumpre estándares de calidade e deseño saudables. Un uso incorrecto do calzado pode aumentar e desencadear dor e as deformidades antes mencionadas, abrigo nos dedos.
O calzado para o uso de soletas debe ser de tacón baixo, con sistema de peche, con sola estable e amortiguadora, de materiais naturais ou sintéticos que permitan a transpiración do pé. Ademais o calzado debe ser flexible salvo na zona posterior para evitar inestabilidade no talón.

8. Que papel xoga unha estratexia de prevención (a través de seguimentos podolóxicos periódicos e demais) no benestar destes pacientes?
Por unha banda pode conter a aparición ou agravamento das deformidades: dos dedos en garra, HAV juanetes e metatarsalgias. Por outro, aumenta a calidade de vida xa que, ao detectar o problema a tempo, podemos controlar e tratar a dor de forma precoz.

9. A que conclusión chegastes co estudo?
Aínda estamos nun período de recollida de datos, pero cremos que as soletas van mostrar un efecto positivo diminuíndo a dor dos pés do paciente do Lupus.

10. Como foi levado a cabo? Como influenciou a situación sanitaria?
Estamos en desenvolvemento aínda. Contactamos coa dirección da asociación de pacientes autoinmunes e lúpicos de Sevilla ( Alusevilla), que publicitou o noso estudo. Os pacientes poñíanse en contacto connosco de forma persoal e concretabamos unha cita para comezar o estudo. Precisamente pola situación sanitaria, os pacientes novos non poden ser atendidos polo que o estudo retomarase en breve se a vacinación continúa.

11. Crees que fai falta máis concienciación respecto diso?
Si. Existe pouco coñecemento do pé no Lupus, das súas consecuencias cando se altera e os tratamentos máis adecuados cando isto ocorre. Afortunadamente cada vez máis reumatólogos coñecen o noso labor aínda que nos queda moito camiño na difusión do papel da Podoloxía neste tipo de Síndromes.

Aínda que este ensaio siga en fase de desenvolvemento promete grandes resultados, que seguro, arroxarán luz a este gran problemática. Dende o COPOGA, estaremos pendentes da publicación destes resultados para colaborar na súa visibilidade. E queremos aproveitar a ocasión para felicitar a todo o equipo polo seu gran labor.