Síndrome de espalda dolorosa, como afecta aos podólogos?
Permanecer nunha postura inadecuada gran parte do día pode provocarnos trastornos dolorosos en diferentes zonas do noso corpo, principalmente na rexión cervical, os ombreiros, a dorsal e as partes dorsolumbar e lumbar.
Os factores de risco máis importantes que inflúen na aparición destas dores son, por unha banda, características persoais propias, como a idade, o exceso de peso ou o tabaquismo. Por outro lado, a posición que ten o noso corpo mentres traballamos ten unha alta incidencia na aparición destas afeccións. Sobre isto, ás malas posturas, como traballar de pé máis de dúas horas continuadas ou inclinar as costas cara adiante de forma repetitiva, únense os movementos habituais de torsión, os tipos de asentos nos que nos apoiamos e a tensión psicolóxica á que pode estar a someternos a nosa actividade profesional. Todas estas circunstancias, en menor ou maior medida, xeran unha fatiga muscular que podería supoñer unha contractura muscular primaria.
Nas profesións que requiren unha posición máis estática do corpo, como a podoloxía, a presión que se produce nos músculos comprime os vasos sanguíneos, prexudicando a circulación e a osixenación das células. Ademais, este funcionamento anormal nunha zona concreta afecta a aquelas máis próximas, dando lugar a máis alteracións no funcionamento dos músculos.
No caso dos podólogos, a maior parte das súas actividades realízanas mantendo o seu corpo inclinado cara adiante, debido a que necesitan obter información visual precisa dos seus pacientes, e á práctica de técnicas profesionais minuciosas que deben efectuar a pouca distancia dos pés que están a tratar. A estas condicións súmase o feito de que inclinen a cabeza en exceso, e que flexionen toda a columna vertebral, adoptando así unha mala postura corporal.
Estes factores poden dar lugar á aparición de patoloxías musculares por sobrecarga nas costas dos traballadores, tales como cervicalxias, lumbalxias e dorsalxias postulares. No que respecta aos profesionais da podoloxía, a doenza desta índole que máis adoitan padecer é a síndrome do trapecio, unha cervicalxia producida por unha contractura no trapecio. Isto ocorre porque o trapecio, que é o músculo que sostén ao ombreiro, ténsase cando o podólogo mantén de forma continuada unha posición de flexión cervical, coas costas curvadas e o antebrazo traballando sen apoio algún.
Para previr a dor de cervicais, recoméndase realizar coa cabeza, na cadeira de traballo, repeticións dos movementos “flexión-extensión, lateralidade, rotación do pescozo e levantamento dos ombreiros” (Gentil García, 2008, p. 44).
As lumbalxias, con todo, son tamén habituais no desenvolvemento da profesión, e adoitan deberse á posición que adopta o corpo para poder practicar unha quiropodia correctamente. Esta acción require manter o corpo quieto, unha posición na que os músculos se contraen sen causar ningún movemento. Para practicar este traballo, ademais, os podólogos tenden a adiantar a cabeza e botar cara adiante os ombreiros, o que supón adoptar unha postura encorvada, e axuda a xerar tensión vertebral, cuxas consecuencias máis destacadas son a fatiga física e certas fracturas vertebrais.
Eludir unha lumbalxia é posible, especialmente realizando exercicios que corrixan a hiperlordose e a hipercifose. Para iso, sentado na cadeira de traballo ou de pé, coas costas apoiadas na parede e os pés afastados desta entre 25 e 30 centímetros, hai que realizar unha “contracción de abdominais co dorso recto, retrobasculando a pelve, mantendo esta postura durante 15 ou 20 segundos” (Gentil García, 2008, p. 45).
De igual maneira, ao realizar unha quiropodia non é recomendable que os pés do paciente obriguen ao podólogo a levantar os brazos por encima dos seus ombreiros, nin a flexionar as costas.
A todo isto únense os estiramentos para as costas, os ombreiros e os brazos, punto importante para evitar molestias nestas zonas. Respecto a isto, as recomendacións de Gentil (2008) son as seguintes:
“Cos brazos estendidos sobre a cabeza e as palmas das mans xuntas, estirar os brazos cara arriba e lixeiramente cara atrás. Manter de 5 a 8 segundos.
Cos brazos por encima da cabeza coller o cóbado dun brazo coa man do outro. Tirar suavemente do cóbado detrás da cabeza, creando un estiramento. Reter 15 segundos.
Coas pernas dobradas baixo o corpo, estirarse cara adiante. Tirar da pelve cara atrás cos brazos estirados mentres se fai presión lixeiramente cara abaixo coas palmas das mans. Movendo as cadeiras cara atrás ou cara adiante auméntase ou diminúe. Mantelo 15 segundos”
(p. 45)
Do mesmo xeito, para evitar as dorsalgias Gentil (2008) recomenda:
“Entrelazar os dedos por encima da cabeza. Coas palmas das mans cara arriba, estirar os brazos. Manter 15 segundos. Cos brazos detrás das costas, estendidos, tirar cara atrás e cara arriba. Sacar peito e afundir o queixo. Elevar os brazos entre 5 e 15 segundos”
(p. 45)
Adecuar a posición corporal no transcurso da xornada laboral, así como facer pausas periódicas nesta para relaxar a tensión muscular das costas e alternar o traballo coa realización de exercicios físicos específicos e estiramentos, axuda a previr este tipo de doenzas. Practicar deporte, e actividades físicas en xeral durante os períodos de lecer, forman parte tamén dun plan de prevención efectivo para o fortalecemento da musculatura.
Xunto a todo o anterior, aos podólogos recoméndaselles, de forma específica, manter unha postura corporal de equilibrio, que é a máis correcta para o desenvolvemento das súas actividades. Igualmente, traballar sentado reduce a carga do peso que soportan as extremidades inferiores do corpo humano, pero xeran unha carga maior nas costas que manterse nunha postura de pé.
Para previr as posibles molestias e enfermidades maiores, por outra banda, é necesario que a cadeira do podólogo conte cun asento que permita regular a altura e a posición do seu respaldo, para que sexa posible a adaptación a cada persoa que a utilice. É preferible, ademais, evitar os asentos demasiado abrandados ou excesivamente ríxidos.
Por último, o instrumental que utiliza o podólogo no seu traballo tamén debe situarse preto do seu corpo, nunha bandexa móbil, para evitar movementos bruscos do tronco. Sobre isto, hai que evitar virar o corpo, o correcto é virar a cadeira.
—
Bibliografía
-Gentil García, I. (2008). Podología preventiva: síndrome de espalda dolorosa en el podólogo. Revista Internacional de Ciencias Podológicas, 2 (2), 39-47.